دستگاه هواده اسپلش پرورش آبزیان؛ راهکاری مدرن برای افزایش اکسیژن استخر

۱ بازديد
مقدمه

در دنیای پرورش آبزیان، تأمین اکسیژن محلول در آب یکی از مهم‌ترین فاکتورهای موفقیت و بهره‌وری است. کمبود اکسیژن می‌تواند تلفات سنگینی به همراه داشته و موجب کاهش رشد و کیفیت محصولات شود. امروزه استفاده از دستگاه‌های هواده نقش مهمی در بهبود شرایط زیستی ماهی و میگو در انواع استخرهای پرورش دارد. دستگاه هواده اسپلش (Splash Aerator) یکی از مدل‌های پرکاربرد و کارآمد هواده‌های سطحی است که عملکرد ویژه‌ای در اکسیژن‌رسانی و گردش آب ایفا می‌کند.

دستگاه هواده اسپلش چیست؟

دستگاه هواده اسپلش نوعی هواده سطحی است که با پرتاب آب به سمت بالا و ایجاد قطرات (اسپلش یا پاشش)، سطح تماس آب و هوا را زیاد می‌کند و سبب افزایش سریع میزان اکسیژن محلول در آب می‌شود. در این فرایند، ذرات آب هنگام افتادن بر سطح استخر مانند دوش عمل کرده و اکسیژن هوا را با آب مخلوط می‌کنند. این دستگاه عمدتاً در استخرهای پرورش ماهی گرمابی (مثل کپور و آمور) یا میگو و گاهی در آبزی‌پروری‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اجزای اصلی دستگاه هواده اسپلش

۱. موتور الکتریکی: نیرو محرکه دستگاه که عمدتاً دارای توان ۱ تا ۳ اسب‌بخار است.
۲. پروانه یا پره چرخان: در قسمت زیرین یا بالایی نصب می‌شود تا آب را با سرعت بالا پرتاب کند.
۳. بدنه و پایه نگهدارنده: معمولاً از جنس پلاستیک مقاوم یا فلز ضدزنگ، تا بتواند در محیط مرطوب و خورنده دوام بیاورد.
  1. شناور (فلوتر): باعث می‌شود دستگاه روی سطح آب قرار گیرد و به عمق فرو نرود.
۵. شفت (محور): اتصال بین موتور و پروانه، معمولا ضدزنگ برای جلوگیری از خوردگی.
۶. محافظ و توری: برای جلوگیری از ورود اجسام خارجی به پره‌ها.


عملکرد و مکانیزم هوادهی

در مدل اسپلش، با شروع به کار موتور، پروانه با سرعت زیاد شروع به چرخش می‌کند. این چرخش باعث پرتاب آب به صورت فواره‌ای و قطراتی در هوا می‌شود. قطرات آب، هنگام سقوط مجدد روی سطح استخر، دارای اکسیژن جذب‌شده از هوا هستند. فرآیند چند بار در دقیقه تکرار می‌شود که در نتیجه آن، غلظت اکسیژن محلول به طور موثری بالا می‌رود و استخر از حالت راکد خارج می‌شود.
هواده اسپلش علاوه بر تأمین اکسیژن، به گردش مؤثر آب، یکنواختی دما و توزیع مواد مغذی نیز کمک می‌کند و از ته‌نشینی رسوبات جلوگیری می‌کند.

مزایای استفاده از دستگاه هواده اسپلش

۱. افزایش سریع اکسیژن محلول: نسبت به سیستم‌های بجای خود مثل سنگ هواده و بلور، اسپلش افزایش اکسیژن موثرتری دارد.
۲. تهویه و کاهش گازهای مضر: کمک به دفع آمونیاک و سایر گازهای خطرناک از سطح آب.
۳. کاهش تلفات و افزایش رشد آبزیان: بویژه در فصل گرما که میزان اکسیژن آب پایین می‌آید.
۴. کاهش لایه‌بندی دمایی و یکسان‌سازی ستون آب: کاهش احتمال بروز بیماری‌ها و شوک‌های ناگهانی.
۵. قابل استفاده در انواع استخرهای خاکی، بتنی و فایبرگلاس.
۶. نگهداری ساده و هزینه تعمیر پایین

کاربردهای هواده اسپلش در آبزی‌پروری
  • استخرهای پرورش ماهی گرمابی (کپور، آمور، فیتوفاگ و …)
  • استخر میگو
  • استخرهای پرورش قزل‌آلا با عمق کم
  • سیستم‌های متراکم و نیمه‌متراکم که بار زیستی فوق‌العاده بالا دارند.
  • پرورش ماهی زینتی در کارگاه‌های تجاری
نکات فنی مهم هنگام انتخاب و خرید دستگاه هواده اسپلش

۱. قدرت موتور (اسب‌بخار): باید با حجم استخر و تعداد آبزیان متناسب باشد. برای استخرهای کوچک معمولاً ۱ اسب، استخر متوسط ۲ اسب و استخر بزرگ ۳ اسب پیشنهاد می‌شود.
۲. جنس پروانه و بدنه: آلومینیوم، پلاستیک تقویت‌شده یا استیل ضدزنگ ترجیح داده شود تا عمر و کارایی بالا باشد.
۳. مصرف برق: مدل‌های بهینه مصرف انرژی را انتخاب کنید تا هزینه ماهیانه کاهش یابد.
۴. سهولت نصب و تعمیر: برخی مدل‌ها ابزار نصب و سرویس آسان دارند و قطعات یدکی آن‌ها در بازار به راحتی یافت می‌شود.
۵. امکانات اضافی مثل توری محافظ، تایمر، بدنه ضد UV یا سیستم محافظت در نوسانات برق.
۶. کم بودن صدای تولیدی: برای استخرهای نزدیک مناطق مسکونی، صدای کمتر اهمیت دارد.

روش نصب و راه‌اندازی هواده اسپلش

۱. انتخاب محل مناسب: معمولا وسط استخر یا جایی که گردش آب ضعیف است نصب می‌شود تا کل استخر تحت تأثیر قرار گیرد.
۲. اطمینان از سلامت برق‌رسانی: قرار دادن کابل و دوشاخه ایمن و در فاصله ایمن از آب
۳. نصب شناور و بدنه: assembled کردن قطعات مطابق دفترچه راهنما
۴. روشن کردن دستگاه و بررسی عملکرد: اطمینان از چرخش صحیح پروانه و پاشش آب

نگهداری و مراقبت از هواده اسپلش
  • پاک‌سازی پره‌ها و توری از گل و جلبک یک‌بار در هفته
  • بررسی سلامت موتور و اتصالات برقی هر ماه
  • روغن‌کاری شفت و بلبرینگ هر فصل
  • جلوگیری از ورود مواد خارجی بزرگ به دستگاه
  • در فصل زمستان یا هوای شدیداً سرد، خروج یا خاموش کردن دستگاه
 
 
برندهای معتبر و قیمت تقریبی

از برندهای ایرانی می‌توان به آکواتک، میگوکار و آبیکو اشاره کرد. قیمت دستگاه‌های اسپلش ایرانی در سال ۱۴۰۳ معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان در توان‌های مختلف است. مدل‌های وارداتی ممکن است بیش از دو برابر قیمت داشته باشند.

نتیجه‌گیری

دستگاه هواده اسپلش یکی از بهترین انتخاب‌ها برای تأمین اکسیژن و بهبود شرایط پرورش آبزیان در استخرهای مختلف است. این دستگاه با ساختار ساده، راندمان بالا، نگهداری آسان و تأثیر زیاد بر سلامت و رشد ماهی و میگو، به یکی از ملزومات اجتناب‌ناپذیر در صنعت آبزی‌پروری تبدیل شده است. انتخاب مدل مناسب متناسب با شرایط استخر، تضمین‌کننده بازده بالا و آرامش خاطر پرورش‌دهنده خواهد بود.